Dagboek van een LammetjesVroedVrouw


Dafne Westerhof is naast communicatie adviseur BeschermVrouwe van Boerderijdieren. Ze was de stuwende kracht achter de Stille MKZ Tocht, sprong op de bres voor Stier Herman en ontwierp de Scharreltram, die in Amsterdam rijdt. Werkt en leeft temidden van haar boerderijbeesten, die mogen leven tot ze omvallen van de ouderdom. Vorige week hielp ze mee met het aflammeren in de schaapskooi in Rheden. Lees haar dag- en nachtboek.

Zondag 24 februari 2002

De Dag Van Puur Geluk

In de namiddag kom ik bij de schaapkooi aan. Alle ooien lopen buiten met hun kroost. 107 lammetjes dartelen door de vallei. Een prachtig gezicht. Dit wordt de laatste week van het aflammeren. 18 ooien staan apart. Zij moeten nog.

Ik waan me vanaf het eerste moment in een compleet andere wereld. Afgezien van de bezoekers, alleen maar bomen, wei, schapen en lammetjes, in de middle of nowhere. Het kleine herdershuisje is sober en oergezellig. Ik krijg het kleine slaapkamertje. Martien zal op een matras in de kamer gaan liggen. Om 5 uur roept M. de honden bij mekaar en worden de dieren de kooi ingedreven.

Ik geef de leblammeren hun fles en maak kennis met Eddy, een heel brutaal rammetje van een week oud. Wat een leuk, pienter diertje. Hij springt meteen op me af. M. vertelt dat hij een van een drieling is. Zijn moeder heeft maar melk voor twee. Maar Eddy is slim en steelt melk bij de andere ooien, door onder hun staart door te duiken. Ik ga midden tussen alle lammetjes en hun 94 moeders in het stro liggen. Puur geluk, een ander woord is er niet.

Na het avondeten lezen we wat en om 23.00 uur doe ik de laatste flessenronde. M. legt uit wat ik moet doen als een ooi weeën krijgt. Kijken of alles goed gaat. Eerst de waterblaas, dan de pootjesblaas. Als het te lang duurt, hand en arm desinfecteren, glijmiddel erop en in het schaap voelen. Lam goedleggen en meehelpen. Als het lam er is, navelstreng ontsmetten met jodium, bij ooi de eerste melk trekken, kraamhokje plaatsen, ooi te drinken geven en blijven tot het lam opstaat en gaat drinken. Zo heb ik dat ook allemaal op de cursus Verloskunde Schapen geleerd. Nu de praktijk nog.

Een beetje zenuwachtig ga ik slapen. Om 2.00 uur gaat de wekker en is het mijn beurt. Snel aankleden en in het aardedonker naar de kooi lopen. Alle ooien liggen vredig te herkauwen, van een wee of waterblaas is niets te bekennen. Om 5.00 uur gaat M. eruit. Ik heb gezegd dat ik geroepen wil worden als er wat is. Maar ik slaap tot 8.00 uur als een roos.

Maandag 25 februari 2002

De Dag Van De Stoere Hoefjes

Om 9.00 uur arriveert de schooltelevisie. Zijn ongeveer 3 uur bezig met allerlei opnamen. Pim, de elfjarige zoon van M. treedt op als woordvoerder en doet het uitstekend. De kinderen zijn verrukt van de lammetjes. Ondertussen werken M. en ik de ochtendrituelen af. Eerst de flesjes geven, 5 in totaal. Dan de troggen, die buiten staan met biks vullen. De aanstaande moeders eten eerst. Als zij klaar zijn, worden ze in hun wei gebracht door de honden. Dan de rest met al de die lammetjes. Die blaten ondertussen de oren van je kop, een oorverdovend geblér.

Als zij hun biks ophebben, gaan ze ook de wei in. De lammetjes racen met z'n allen in grote kolonnes heen en weer, net een grote witte vloedgolf, een prachtig gezicht. Dan met de steekwagen kuilgras opladen en daarmee de ruiven in de kooi vullen. Daarna hooibalen van de zolder gooien en de kooi opstrooien.

Als dat allemaal klaar is, het verharde erf aanvegen met een heksenbezem, die M. zelf maakt van berkentwijgjes. Tussendoor de schapen-adminstratie. Ik ga regelmatig bij de aanstaande moeders kijken, maar er gebeurt niks. De poezen, in de hooiberg, komen regelmatig bedelen om melk. Ik heb ze gister het restant uit de flesjes gegeven en ze weten me nu te vinden. s' Middags komt radio Gelderland voor een interview.

Heb het gevoel dat ik al een half jaar van huis ben. M. ging vanavond naar paardrijles, toen ze om 22.30 uur terugkwam nam ze de Volkskrant mee. Daarmee nam ze de wereld weer mee naar binnen. Hier leef ik voor mijn gevoel in een sprookjeswereld. Om 23.00 uur lopen we samen de laatste ronde. We blijven nog wat in de kooi hangen. Als M. op het punt staat naar bed te gaan zien we ineens een ooi, die ligt te hijgen. En ja hoor, daar is de waterblaas. Na een poosje zien we een paar stoere hoefjes. ¨Dat zal wel een rammetje zijn¨, zeg ik. Maar het lukt niet. De ooi is een jaarling en dan gaat het altijd moeizaam. Hoe ze ook perst, het kopje komt niet mee. Dan maar helpen.

Ik voel voor de eerste keer in een levend schaap. Op school oefenden we met een vuilsnizak, waar een dood geitenlam in zat. Maar dit is warm en zacht en glibberig. Ik voel het kopje. Gelukkig ligt het lam goed. We trekken uit alle macht, maar vanwege de glibberige hoefjes krijg je geen grip. Op een gegeven moment lukt het toch. En dan is het lam daar.

Alles gaat vervolgens zoals het moet, alleen laat de ooi hem niet drinken. Ik melk het schaap in een pannetje, giet dat over in een flesje en het lam drinkt. Het is een extreem groot beestje. 's Nachts melk ik de ooi nog een keer. Ik voel me een hele Piet, dat ik dit toch maar allemaal zo maar doe. Inmiddels raak ik erg gehecht aan die brutale Eddy. We spreken af dat hij met mij mee naar huis gaat.

Dinsdag 26 februari 2002

De Dag Van De Spontane Geboorte

Vanochtend een school, die een lammetje komt adopteren. De kinderen zijn zelf bijna lammetjes. Het is heel moeilijk voor ze om niet te gaan rennen in de wei. Maar dat mag niet, want dan worden de schapen opgejaagd.

Dennis, de autistische jongen, die elke dinsdag komt meehelpen arriveert. Hij wil alles weten, welke dieren ik heb, hoe ze heten. Als een mitrailleur vuurt hij de vragen op me af. Onthoud alles, want begint ineens weer over Booswicht, een van mijn poezen, en met halve antwoorden neemt hij geen genoegen.

's Ochtends belt Hans van der Vlist, webmaster van DierenNieuws.nl of het hier ook zo stormt. Nee dus, maar we zitten hier ook tamelijk beschut in deze vallei. Als ik D. naar de trein rij, haal ik gelijk de journaliste van Avanta van het perron op. Vorige week is ze al bij mij op de boerderij geweest en vanmiddag maakt ze het portet rond.

Als we op de kooi aankomen, is er net een lammetje spontaan geboren in de wei. Ze valt met haar neus in de boter. Is zwaar onder de indruk van alles. We gaan in de kooi zitten om rustig te kunnen praten. Als even later de kudde arriveert, is daar geen sprake meer van. We worden belaagd door alle lammetjes die aan haar blocnote knabbelen.

Woensdag 27 februari 2002

De Dag Van Caesar

De nacht is weer rustig verlopen zonder geboortes. Vanochtend stond er een ooi wat apart van de kudde tijdens het eten. Ze at niet mee en zag er niet erg lekker uit. We hebben haar weer in de kooi gebracht. Vanmiddag kwam de fotograaf om foto's te nemen voor Avanta. Zal je net zien, een stralende ochtend met zon, en toen hij er was, koud, grauw, harde wind en regen. Ben wel eens onder aangenamere omstandigheden gefotografeerd. Benieuwd wat dat wordt. Met de ooi ging het niet goed. Tijdens het voelen komen we niet verder dan één hand naar binnen.

Dan gaat mijn telefoon. De secretarese van Brinkhorst. Vertelt dat ik door hoofd voorlichting gebeld ga worden voor een afspraak over de oormerken. Dat is sneller dan ik had verwacht. Brinkhorst houdt zich aan z'n woord.

Om 5 uur komt de dierenarts. Het wordt een keizerssnee. Een gecompliceerde. Toen hij de snee maakte puilden de darmen er uit. Het bleek dat de baarmoeder helemaal gedraaid was. Vandaar dat ik er niet in kon komen. Het ramlammetje dat er uit komt is meer dood dan levend. We wrijven het schoon en droog met stro en handddoeken. Ondertussen werkt de veearts hard door. Ik neem alles op met de digitale videocamera. Als het schaap klaar is leggen we het slappe lammetje erbij. Hij probeert wat te drinken maar dat lukt niet erg.

De ooi staat al weer gauw op haar poten en stoot het diertje van zich af. We hebben een grote fout gemaakt door haar niet aan het lam te laten ruiken en likken toen ze nog op 'de operatietafel' lag. Dat had makkelijk gekund, ze was alleen plaatselijk verdoofd. Stom! Ze heeft wel melk. Die vangen we op in het pannetje, zodat het lam toch de broodnodige biest krijgt.

Na het avondeten de tarotkaarten gelegd. We zijn met een hele ploeg, dus er valt veel te lachen en bespreken. Er komen verrassende dingen uit. Zoon Pim is de Kluizenaar, daar moet ik hem veel over uitleggen. Als ik 's nachts de biest in de magnetron wil opwarmen hoor ik iedere keer een plof en dan valt het flesje om.

Ik zie alleen maar grote klonten liggen. Lijkt op boter. Ook dat was stom. Biest kan helemaal niet opgewarmd worden, dan gaat het stollen vanwege al die eiwitten die er in zitten. Weer wat geleerd. Dan maar kunstmelk aan de kleine Caesar. Moeder wil nog steeds niets van hem weten.

Donderdag 28 februari 2002

De Dag Van De Chinees Zonder Vlees

Tijdens ontbijt met M. besproken dat ik Caesar ook meeneem. Ik wil er geen oor- of volgnummers in. Op de radio horen we dat er mogelijk MKZ is in Engeland. Ik denk aan vorig jaar toen daar al die schapen werden verbrand. Het lijkt of ik al weken van huis weg ben.

Onwerkelijk ver weg is het. Vanavond komt het bestuur van de schaapskudde eten. Daarmee wordt het einde van de aflammerperiode gevierd. De plaatselijke Chinees brengt om 19.00 uur een aantal grote schalen en rechauds. Ik schep er voorzichtig in om het vlees te omzeilen, het smaakt heerlijk. Het bestuur is erg geïnteresseerd in mijn acitiviteiten, zowel voor mens als dier en hoopt dat ik de schaapskudde in Amsterdam zal promoten.

Vrijdag 1 maart 2002

De Dag Van De Thuisreis

Vanochtend belde Theodor of ik nog meega naar tangoles vanavond. Zat ik op tangoles dan? Het staat lichtjaren van me af. Heb alles in orde gemaakt voor de reis naar huis met de twee baby's. Zeiltje achterin, daar stro op, de opening naar de achterbank dichtgemaakt met een plank. Het valt me zwaar om weg te gaan merk ik. Drie lammetjes zijn er sinds mijn komst geboren, niet veel. Met M. afgesproken dat ik volgend jaar in de 3e week kom i.p.v. de 4e, dan schijnen de meeste geboren te worden. Ik beschouw deze week als een try-out.

Plotseling, waarom weet ik ook niet, krijg ik haast. Ik smijt mijn spullen in de tas, haal Eddy op uit de wei, terwijl ik hem de fles geef en zet Caesar achterin de Volvo. Daar beginnen ze te blaten dat het een aard heeft. Ze zijn bang. Ik voel me naar dat ik ze uit hun wereldje wegruk. Maar het alternatief is de Islamitische slager voor ze over een paar maanden. Bij mij mogen ze leven tot ze omvallen van ouderdom.

Met die gedachte rij ik naar huis, mijn hoofd staat op ploffen van alle indrukken. De baby's laten van zich horen, tot het plotseling rustig is. Ze slapen. Vlak voor ik mijn eigen erf oprij, zijn ze klaarwakker. Ik til ze uit de Volvo, zet ze in hun nieuwe nachthok en maak snel een fles klaar. Als ik even later de enorme kracht en vitaliteit in die lijfjes voel heb ik er het volste vertrouwen in dat het allemaal goed gaat komen.

Maandag 4 maart 2002

De heertjes hebben het naar hun zin. Ze dansen tussen de zwijntjes door, lopen mij bij iedere stap die ik verzet als hondjes achterna, drinken heel goed en groeien als kool. Aanhankelijk en lief zijn ze. Wie ze wil komen bewonderen is welkom voor een kraamvisite. Ook kan de video van de keizerssnede geboorte van Ceasar bekeken worden. Maak wel even van te voren een afspraak.

Dafne Westerhof